Je wordt zelf wijs van filosoferen met kinderen

Niet alleen de kinderen hebben er baat bij, van het filosoferen. Jij ook. Juist jij.
Als je filosofeert met je kinderen of leerlingen, dan leer je mee te gaan in alle argumentaties. Zonder je vast te klampen aan je eigen emotionele meningen, geef je alles een kans. Ongeacht je eigen geloofsovertuigingen, luister je naar wat iedereen te zeggen heeft. Zelfs al is de andere mening nog meer anders dan je van tevoren had ingeschat.

Op een gegeven moment zie je in dat iedere filosofische vraag eenzelfde structuur heeft. Je kunt er van alles op antwoorden, daar weer argumenten voor geven, de achterliggende waarden onderzoeken en goed je best doen om de begrippen die gebruikt worden te definiëren. Je ziet in dat het probleem dat we proberen op te lossen al in de vraag zelf verborgen zit. Iedere filosofische vraag is een strikvraag!
Er zitten soms tegengestelde begrippen in (kan een mug denken? kun je respect afdwingen? mag je een vriend verraden?), maar bovendien zijn de begrippen zelf, ook al zit er maar één in (wat is liefde? wat is een gedachte? wat is echt?) altijd al problematisch. Want een begrip is op verschillende manieren te interpreteren en soms bestaan er ook nog persoonlijke associaties bij begrippen.

De betekenis van de woorden die we gebruiken zit niet in de wereld zelf. Niet in de natuur, de werkelijkheid, maar in onze denkwereld. Daarom kost het even voordat je deze denkwerelden met elkaar hebt vergeleken.
Behalve de woorden zelf, zit de waarheid ook niet in de wereld zelf. Niet zolang we die met woorden proberen uit te drukken.
En wijsheid (ethische kwesties: wat is het goede om te doen? mag abortus? kan vreemdgaan goed zijn?), tenslotte, is ook een menselijke uitvinding, die we zelf moeten verzinnen.

Juist door met kinderen te filosoferen kom je eerder achter deze relativiteit van onze gedachtenwereld. Eerder dan door het lezen van Kant of Heidegger!
Terwijl de kinderen ontdekken dat er een addertje onder het gras zit in de meest onschuldige vraag (kun je alles weten? kun je verliefd zijn op een knuffel?), her-ontdek jij deze relativiteit keer op keer weer. Het gaat niet om de antwoorden. Het gaat om het inzicht dat wij proberen wijsheid en waarheid op de wereld te projecteren, maar dat het toch echt onze eigen verhalen zijn. Filosofie beweegt zich precies in dit wrijvingsveld. We vinden het heerlijk als het schuurt. We verwonderen ons en vullen onszelf met dit inzicht. En daar word je wijs van.