Verwondering op Ted X Amsterdam





2 maart 2011 was er een Ted X Amsterdam. Ted is hiervan de oorspronkelijke variant.Technologoy, Education Design. Ted moet je kennen, en als dat niet zo is, dan moet je snel eens gaan kijken online. De meest boeiende presentaties van de meest boeiende mensen. Wetenschappers, kunstenaars, mensen uit het onderwijs, het zakenleven, filosofen, mensen met een missie, mensen met een goed idee, mensen met een passie. 
De filmpjes worden op een conferentie opgenomen en vervolgens online vertoond. Het lijkt wel alsof ze de opdracht hebben gekregen: zeg geen "eh" en zorg dat iedere seconde boeiend is. Want dat is het resultaat.

Enfin, het Ted-idee wordt nu overal ter wereld gefranchised, oftewel: opgezet volgens hetzelfde idee, maar dan met een x-je erachter en de plaatsnaam. Ze zijn nu bijna overal ter wereld. Ted X Amsterdam afgelopen 2 maart bestond grotendeels uit live-streams vanuit een conferentie in Amerika. En in de pauzes mochten de locals het podium nemen. Soms 10 minuten, soms 3. En een fantastisch muzikaal programma tussendoor.

Ondergetekende greep ook een kans. Het thema was "to wonder..., and to ponder". Is dat even toevallig: ons bedrijfje heet WonderWhy!
Ik vertelde in 3 minuten het volgende verhaal:

Laatst was ik in de klas, een groep 6, en we hadden het over waar je was vóór je geboorte. "Nou dan was je een zaadje, en een eitje!"  Okee. "En daarvoor was je weer het zaadje en eitje van de opa en oma..." etc etc. De fantasie werd behoorlijk geprikkeld: waar waren we eigenlijk? Was ik in tweeën gesplitst. Of was ik gewoon helemaal nergens?
Plotseling staat een meisje op, haast in slow motion, en ze begint te praten. "Eigenlijk.... is het heel gek. Dat je eerst gewoon niet bestaat. En dat er dan een zaadje en een eitje samenkomen, en dat je dan begint te groeien en groeien. En dat je dan gewoon..... vórm krijgt!" Ze raakt langzaam haar neus en wangen aan.

Dat is pure verwondering. Verwondering is het moment dat je even niet opgaat in de dagelijkse betekenissen van de dingen. Datgene wat je ziet of denkt, is ineens vreemd. Je hebt je vervreemd, en ziet het van een afstandje. Die afstand is goed, om het mogelijk te maken om erover te gaan nadenken. Zoals de filosoof Plato al zei: "Alle wijsbegeerte begint bij de verwondering."
First you wonder then you ponder.

En hoe zonde is het dan eigenlijk, als je bedenkt, dat ouders en juffen en meesters zo vaak reageren op de verwonderde vragen van kinderen met een: "Dat is nou eenmaal zo" of zelfs "Doe niet zo gek". De verwondering wordt doodgeslagen. Nee, het is niet handig voor de les rekenen, als een kind zich afvraagt hoe 1+1=2 bedacht is. En het is ook niet handig als je kind te laat komt voor paardrijles, en zich intussen afvraagt waarom we op paarden mogen rijden. Bovendien heeft een ouder de antwoorden zelf ook niet, en dus is het niet gek dat ze maar gewoon zeggen "dat is nou eenmaal zo".

Maar ik ben van mening dat we de natuurlijke verwondering van kinderen nooit mogen ontmoedigen, of afleren, maar juist ruimte moeten geven hieraan. Zeg maar gewoon: "Wat een goeie vraag stel je daar. Wat denk je zelf?" Zo kunnen kinderen zelf gaan leren vragen stellen, nadenken, filosoferen. Hoe moeten kinderen anders ooit zelf wijsheid gaan zoeken als ze wat ouder zijn? Laat staan wijsheid vinden?